Włączniki i wyłączniki światła to łączniki instalacyjne, będące jednym z najprostszych typów łączników elektrycznych. Przeznaczone są do załączania i wyłączania prądu w instalacjach niskiego napięcia, zwłaszcza oświetleniowych. Za ich pomocą można otwierać oraz zamykać łuk elektryczny pomiędzy stykami łącznika, co doprowadza odpowiednio do włączenia lub wyłączenia światła. Sprawdźmy, jakie są ich podstawowe rodzaje.
Łączniki elektryczne, a sposób montażu i konstrukcja
Rodzaj mechanizmu, zastosowanego w łączniku do zmiany położenia styków, to ich podstawowe kryterium klasyfikacyjne. Wyznacza podział na łączniki klawiszowe, dźwigniowe i pokrętne. W domowych instalacjach elektrycznych najczęściej stosuje się łączniki klawiszowe, których designerskie obudowy można z łatwością dostosować do wystroju wnętrza. Domowe włączniki światła działają na zasadzie przełącznika i nie są wyposażone w sprężyny. Ze względu na sposób montażu, włączniki i wyłączniki elektryczne mogą być podtynkowe lub nadtynkowe. Pierwsze rozwiązanie jest bardziej nowoczesne i pozwala na wybór dowolnej pokrywy, z kolei w drugim przypadku łącznik jest fabrycznie wyposażany w obudowę zabezpieczającą. Łączniki elektryczne, a funkcjonalność Najpopularniejsze kryterium funkcjonalne dzieli łączniki elektryczne na jednobiegowe oraz dwubiegowe. Służą odpowiednio do łączenia – jednego lub dwóch niezależnych obwodów. Takie włączniki działają na zasadzie przycisku i mogą być jednoklawiszowe lub kilkuklawiszowe, najczęściej – dwu lub trzyklawiszowe. Przykładowo, przyciski dwuklawiszowe nazywane są inaczej świecznikowymi, a każdy z ich klawiszy uruchamia inną lampę (w przypadku obwodu dwubiegunowego) lub inną grupę żarówek w lampie (w przypadku obwodu jednobiegunowego). Jakie jeszcze rodzaje włączników światła znajdziemy w instalacji domowej?
- Schodowe. Służą do włączania światła z dwóch miejsc. Łączniki schodowe łączone są w pary, dzięki czemu włączenie jednego z nich powoduje zmianę stanu obwodu w drugim na przeciwny. Używa się ich na klatkach schodowych.
- Krzyżowe. Służą do włączania światła z trzech lub więcej miejsc. Zazwyczaj wykorzystywane są na klatkach schodowych o dużej ilości kondygnacji i wstawiane pomiędzy górny i dolny łącznik schodowy.
- Ściemniacze. Służą do regulacji natężenia światła pokrętłem, suwakiem lub pilotem.
- Zwierne. Służą do automatycznego gaszenia światła, dzięki zastosowaniu w nich przycisku odbijającego. Używane na klatkach schodowych. W ciągach komunikacyjnych używa się również włączników i wyłączników elektrycznych z czujnikiem ruchu.
